Erkek çocuklarında en sık görülen idrar ve üreme yolu rahatsızlıkları arasında yer alan inmemiş testis, fark edilmediğinde ileride geri dönüşü olmayan problemlere neden olabiliyor. Kasık fıtığından kansere kadar çeşitli sağlık sorunlarına davetiye çıkaran rahatsızlıkla ilgili Acıbadem Kayseri Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Nihal Hatipoğlu, “İnmemiş testiste olası en büyük problem; sperm kalitesini bozarak ileride infertiliteye (kısırlık) yol açması” diyor.
Anne karnındaki bebeklerde testisler, karın içinde yerleşmiş durumda bulunuyor ve doğuma yakın birtakım karmaşık hormonal ve mekanik faktörlerle normal pozisyonu olan kese içine iniyor. İniş sürecinde karşılaşılacak herhangi bir sorun, testistin normal pozisyonundan yukarıda bir yerlerde kalmasına yani ‘inmemiş testis’e neden oluyor. Aslında doğumda inmemiş testislerin büyük çoğunluğunun yaşamın ilk 3-4 ayında inişini tamamladığını belirten Acıbadem Kayseri Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Nihal Hatipoğlu, “Ancak 6 aya kadar inişini tamamlamazsa bir sorun olduğundan şüphelenerek hekime başvurulması gerekiyor.” diyor. Prof. Dr. Nihal Hatipoğlu, erken tanı ve tedavi yapılmazsa, bu çocukların infertiliteye daha yatkın olabileceklerini de sözlerine ekliyor: “Bu çocuklar erişkinlik dönemlerinde, normal erkeklerle karşılaştırıldığında sperm miktarları, kalitesi ve çocuk sahibi olma oranları daha düşük oluyor.”
‘Utangaç testis’ düzenli takip edilmeli
Bu rahatsızlığı yaşayan çocukların ortak özelliği; testislerinin kesede olmaması. Fakat çocuktaki yansıması çok değişik şekillerde kendisini gösterebiliyor. İnmemiş testis, tek taraflı veya iki taraflı görülebileceği gibi, testis hiç gelişmemiş de olabiliyor. Prof. Dr. Nihal Hatipoğlu, diğer olasılıkları ise şöyle anlatıyor: “Testisler bazen muayene sırasında, kesenin tabanında değil ama üst bölgelerinde veya kasık bölgesinde ele gelebiliyor. Bazen de karın içinde takılı kaldığı durumlara rastlanabiliyor. Nadiren kesede ve normal pozisyonda olan testis, çocuk büyüdükçe yukarıda asılı kalabiliyor. Ancak en sık; testislerin zaman zaman kesede olduğu zaman zaman ise kaybolduğu görülüyor. Bu durum “utangaç testis” olarak da adlandırılıyor. Özellikle son iki durumda düzenli doktor takibi ve uygun hastalarda hormon takviyesi gerekebiliyor.”
İnfertilite, kasık fıtığı, kanser nedeni olabilir
İnmemiş bir şekilde kalan testislere eğer müdahale gecikirse, yapıları kalıcı olarak bozulabiliyor. Yani sonradan müdahale edilse dahi hasarı gidermek için çok geç oluyor. İnmemiş testisin en önemli olası probleminin çocuğun ileriki yaşamında infertilite olma riski olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Nihal Hatipoğlu, bunun dışında inmemiş testisi olan çocukları bekleyen diğer problemleri şöyle anlatıyor: “Kasık bölgesinde kalan testisler, o bölgeye alınan darbe ile kolayca hasara uğrayabiliyor. Bir diğer problem, testisin kendi çevresinde dönerek boğulmasına yol açan kasık fıtığı riski artıyor. Ayrıca inmemiş testis hikâyesi olan çocuklar, olmayanlarla karşılaştırıldığında testiküler kanser gelişme riski daha yüksek.”
Çocuklarınızı kontrol edin!
Özellikle bu bozukluklara hormonal problemler neden olduğundan çocuğun bu bakımdan iyice değerlendirilmesi gerekiyor. Prof. Dr. Nihal Hatipoğlu, “Yenidoğan erkek bebekte, testisler iki taraflı olarak ne kesede ne de kasıkta hissedilemiyorsa, bu durum hayati tehlikesi olan acil bir durumun göstergesi” diyor. İnmemiş testisin erken tanısında ebeveynlere de önemli bir görev düştüğünü söyleyen Prof. Dr. Nihal Hatipoğlu, ayrıca şu uyarılarda bulunuyor: “Bebeğinizin testisleri ele gelmiyor, beraberinde penis boyu küçükse, çocuğun idrar yaptığı kanal ucu penisin ucuna değil de altına veya üstüne açılıyorsa acilen doktora başvurmalısınız.”
Tanısı konulan hasta çocuklarda, detaylı hormonal değerlendirmeden sonra nedene yönelik tedaviye geçiliyor. Bazı olgularda hormon tedavisi yeterli olurken bazılarında cerrahi müdahale gerekebileceğini anlatan Prof. Dr. Nihal Hatipoğlu, “Durum fark edilir edilmez doktora başvurulması, bebeğin bir yaşına kadar bu açıdan değerlendirilmesi ve gereken müdahalenin yapılması, başarı şansını belirgin oranda artırıyor” diyor.
