Her yıl 100 binden fazla insanımızın ani kalp durması sonucu hayatını kaybetmesinin temel nedeni yanı başındaki kişilerin 112 yi aramak ve kalp masajı yapmak konusunda tereddüt etmelerinden kaynaklanmaktadır.
Ani Kalp Durmasının Tanımı Nedir?
Amerikan Ulusal Kalp Akciğer Kan Enstitüsü “ani kalp durmasını” kalbin aniden ve beklemedik bir şekilde atışının durduğu durum olarak tanımlamaktadır.
Daha sade bir ifade ile “sağlıklı gözüken bir kişi rahatsızlandıktan hemen sonra olduğu yere yığılır, bilincini kaybeder, iç çeker gibi nefes alır veya nefesi kesilmişse kalbi durmuştur” diyebiliriz.
Ani Kalp Durmasını Nasıl Tanırız?
Ani kalp durmasından önce ritimde karıncık odaklı hepten düzensizleşme ve hızlanmaya bağlı kasılmalarında ani hızlanmalar ve karıncıklarda titremeler ya da ritimdeki yavaşlamalara bağlı kalp atımında ciddi yetersizlikler görülür. O anda kan dolaşımı öylesine düzensiz ya da yetersizleşmiştir ki, bunun sonuçları ölümcüldür. Kısa süre sonra hayati organlar hasar görmeye başlayacak ve bu önemsiz kasılmalar da duracaktır. Toplumun yanıbaşında sağlıklı gözüken bir kişi rahatsızlandıktan hemen sonra olduğu yere yığılır, bilincini kaybeder, iç çeker gibi nefes alır veya nefesi kesilen kişiyi o an kalbi durdu kabul ederek derhal 112 yi araması gerekmektedir.
Kalp durmasının belirtileri çok açıktır:
-Hasta, adeta ölüye benzer. Yüzü sapsarıdır, tam anlamıyla hareketsizdir ve hiçbir uyarıya
-tepki göstermez; ayrıca hiçbir solunum belirtisi yoktur;
-Boynunda ya da bileğinde nabız hissedilmez;
-Göz kapakları kaldırıldığında, gözbebeklerinin ölçüsüz şekilde genişlediği görülür: Bu, oksijensizlikten büyük ıstırap çeken beynin işaretidir.
Bu aşırı acil durum karşısında, hemen tıbbi yardım sağlamak gerekir. Kalp durduğunda oksijen yüklü kanı yeniden beyne ulaştırmak için sadece üç dakika vardır, çünkü beyin hücrelerinin büyük bir çoğunluğunun yok olmadan önce dördüncü dakikadan itibaren oksijensizliğe dayanmaları olanaksızdır. Bu nedenle dışarıdan göğüs basısı (kalp masajı) ile kan dolaşımını sağlamak zorunludur. Hastanın bir hastaneye götürülmesinden önce, olay yerinde bu tıbbi müdahale yaşamsal ve beyinsel çalışmayı sağlayabilir. Ambulansa zaman kazandırılır.
Bunun için de doktor gelmeden önce ilk yardım ve kurtarma girişimi yapılmalıdır.
Ani Kalp Durmasında ne yapmak gerekir?
Ani kalp durması sonucu yere yığılan, iç çeker gibi nefes alan ve nefesi duran bir kişinin beyin ve diğer hayati organlarına kan akışı durmaktadır. Tedavi edilmezse birkaç dakika içinde ani kalp durması ölümle sonuçlanır.
Ani kalp durmasında müdahale edilmeyen her dakika yaşama şansı yarı yarıya azalmaktadır. O nedenle ani kalp durmasında ilk dakikada kalp masajına başlanması altın değerindedir. Sağlık ekiplerinin altın değerindeki ilk dakikalarda hastaya ulaşması mümkün olmadığından toplum desteği şarttır.
Amerika ve Avrupa ülkelerinde toplum desteği ile 100 ani kalp durması vakasından 5-15 hasta tekrar hayata döndürülürken ülkemizde başarı oranı %1 civarındadır. Ani Kalp Durmasının tedavisinde temel yaşam kurtarma zincirine derhal uyulmalıdır.
Temel Yaşam Kurtarma Zinciri:
Toplum beş halkadan oluşan temel yaşam kurtarma zincirine bağlı kalarak ani kalp durmasına müdahale edecektir. İlk halka ani kalp durmasının tanınarak 112 nin aranması ya da arattırılmasıdır.
İkinci halka hiç vakit kaybetmeden kalp masajına başlamaktır.
Üçüncü halka ülkemizde yaygın olmayan halk tipi elektroşok cihazlarıdır.
Dördüncü halka ambulans hizmeti ve beşinci halka hastanedir.
Toplum bireylerinin ambulans gelene kadar kalp masajına ilaveten suni solunum yapmalarının yararı kanıtlanmamıştır.
Duran bir kalbe yapay basınç yapılarak, içinde kalan kan dışarıya atılabilir. Göğüs kemiğine dikey bir basınç uygulanırsa, kalp sıkıştırılmış olur ve karıncıklarda bulunan kan, akciğer damarına doğru sürülür. Akciğerlere vardıktan sonra da büyük atardamarla bütün organlara, özellikle de beyne pompalanır.
Basınç kaldırılınca, kalp başlangıçtaki şeklini almak için, yeniden kanla dolar. Uyulması gereken ritm, üç saniyede yaklaşık beş kez dakikada 100 kez bası uygulamaktır. Bu artık bir uzman işi kabul edilmemektedir. Artık, 112 çağrı karşılayıcıların tanıklara telefonda kalp masajını tarif ederek uzaktan uygulatmasının uygun olacağı sonucuna varılmıştır. Kalp masajı yapılmazsa ani kalp durmasında 3 ila 7 dakika içinde beyin hasarı oluyor. O nedenle toplumda 15 yaş üzeri herkesin kalp masajını öğrenmesi gerekmektedir. Online Kalp Masajı Kursu ile bu çok kolay olacaktır.
