Dünya KOAH Günü nedeniyle Nevşehir İl Sağlık Müdürlüğü bir yazı yayınladı.
. T.C. Sağlık Bakanlığı, Türk Toraks Derneği, dünyada KOAH bilincini artırmak üzere kurulan GOLD
(Global Initiative of Obstructive Lung Disease) ve Dünya Sağlık Örgütü önderliğinde ortak GARD (Global
Alliance Against Chronic Respiratory Diseases) Türkiye Projesi kapsamında 21 Kasım 2018 tarihinde
Dünya KOAH Günü etkinlikleri yapılarak toplumumuzda, sağlık çalışanlarında ve sağlık yöneticilerinde
KOAH farkındalığı ile bilincin artırılması hedeflenmektedir.
KOAH’lı hastalarımızın günlük yaşamlarında aktif kalabilmelerinin mümkün olabileceğini vurgulamak,
egzersizin ve hareketin önemine değinmek amacıylasağlıklı nefes, sağlıklı yaşamteması ile bu yılki
sloganımız “Her Adımda Sağlıklı Nefese” olarak belirlenmiştir.
KOAH Nedir ?
Kronik (müzmin) Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer Hastalığının kısaltılmış ismi olan KOAH, zararlı toz, gaz ve
parçacıkların solunması sonucu hava yollarında ve akciğerlerde gelişen mikrobik olmayan iltihabın neden
olduğu, hava yollarının daralması ve tıkanması ile sonuçlanan genellikle ilerleyici özellikte bir hastalıktır.
Bu hastalık ne sıklıkta görülür ?
KOAH, tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu olmasına karşın, kamuoyu tarafından yeterince
bilinmemektedir. Toplumumuzda 40 yaş üstü her 5 kişiden birinde KOAH vardır. Oysa 10 KOAH
hastasının sadece biri doktora başvurmuş ve doğru tanı alabilmiştir.
KOAH tehlikeli bir hastalık mıdır ?
Günümüzde tüm dünyada 3. ölüm nedeni haline gelen KOAH, tüm ölümlerin de %5.5’ inden
sorumludur. Türkiye’de solunum sistemi hastalıkları en sık görülen 3. Ölüm nedenidir ve bu
ölümlerin %61.5’i KOAH nedeniyledir. Toplumun KOAH konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması,
hastalığın erken tanısını ve etkin tedavisini güçleştirmektedir.
KOAH neden olur ? Kimlerde Görülür ?
KOAH gelişimi için tüm dünyada en yaygın görülen risk faktörü sigara dumanıdır. Sigara içenler,
içmeyenlere göre, daha fazla solunumsal şikayetlere, daha fazla solunum fonksiyon kaybına ve daha
yüksek KOAH ölüm oranlarına sahiptirler. Diğer tip tütün kullanımı (pipo, puro, nargile vb.) ve çevresel
tütün dumanı da KOAH gelişimine katkıda bulunmaktadır. KOAH gelişiminde genetik risk faktörlerinin
rolü henüz çok iyi aydınlatılamamış olmasına rağmen, sağlıkta eşitsizlik, özellikle biyomas (odun, tezek,
kök benzeri yakıt) kullanımına ikincil iç ortam hava kirliliği ve tozlu‐dumanlı işyerlerinde çalışmanın en
önemli çevresel risk faktörleri olduğu bilinmektedir. Son yıllarda önemi giderek
vurgulanmaya başlayan fiziksel aktivitede azalma, hareketsizlik de artık bir risk faktörüolarak kabul
edilmektedir.
KOAH’lı bir hastanın şikayetleri nelerdir ?
KOAH’da en sık görülen yakınmalar nefes darlığı, öksürük ve balgamçıkarmadır. Sigara içenkişiler
öksürük ve balgamı kanıksarlar ve bu nedenle doktora başvurmazlar. Nefes darlığı nedeniyle fizik
aktivitede azalma ortaya çıkar. Eforda nefes darlığı çeken kişi, yol yürümek istemez, günlük işlerini azaltır,
markete gitmeye çekinir ve zamanla evden çıkmamayı tercih eder hale gelir. Bu şekilde giderek artan
fiziksel aktivite azalması, hastanın yaşam kalitesini bozarak hastalığın ilerlemesine neden olur, sakatlık ve
ölüme yol açar.
KOAH tanısı nasıl konur ?
KOAH’ın tanısı, basit ve ağrısız bir test olan “nefes ölçüm testi” ile kolayca konabilmektedir. KOAH’ın
erken tanısı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm oranlarını azaltacaktır. Bu nedenle, 40 yaş üstü, sigara içmiş
ya da içmekte olan ve/veya meslek icabı ya da çevresel ortam gereği tozlu ortamlarda bulunan kişilerde
müzmin seyirli öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarından en az birinin bulunması halinde kişinin
bir göğüs hastalıkları hekimi tarafından görülüp ”nefes ölçüm testini” yaptırması gerekir.
KOAH’ın tedavisi mümkün müdür ?
KOAH ilerleyici bir hastalık olmasına karşı önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. KOAH’lı bir
hastanın yapması gereken ilk iş sigarayı bırakmak amacıyla hekime başvurmasıdır. Sigara bağımlılığı
tedavi edilebilen bir hastalıktır.
Bunun dışında, diğer zararlı toz ve dumandan uzak durulması, grip ve zatürre aşılarının yapılması ve nefes
yoluyla alınan ilaç tedavisinin yanı sıra fiziksel aktivitenin önerilmesi ve uygulanmasının sağlanması; hem
hastalık gelişimi, hem hastalığın ilerlemesi ve kötü sonuçlarının önlenmesinde önemli bir adımdır.
Yeterli bir fiziksel aktivite için ağır egzersizlere gerek yoktur, haftanın çoğu günleri yapılan orta
yoğunluktaki fiziksel aktivite yeterlidir. Herkesin yapabileceği bir aktivite olan yürüyüş, düzenli fiziksel
aktivitenin sağladığı hemen tüm yararları sağlayabilmektedir.
T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Toraks Derneği olarak, GARD Türkiye (Kronik Havayolu Hastalıkları
Önleme ve Kontrol Programı) çerçevesinde, tüm hekimleri, kamu yetkililerini, Ulusal örgütleri ve
Ulusal ve yerel medyayı birlikte çalışmaya davet ediyoruz.
